Museum 'De Sûkerei' Damwâld
Damwald
In openluchtmuseum De Sûkerei staat het wonen en werken rond 1900 centraal. Een cichoreidrogerij, drie woudhuisjes en een poldermolen zijn te bezoeken. Na een rondleiding schenken we graag een kopje (cichorei) koffie met een "sukereike" (koekje). Welkom!
Hier schon mal ein Vorgeschmack
Das könnte dich auch interessieren
-
Zomeractiviteiten bij museum De Sukerei
Zomeractiviteiten bij museum De Sukereibis 31. August
Damwald -
Hagepreek bij openluchtmuseum De Sukerei
Hagepreek bij openluchtmuseum De SukereiSonntag, 24. August
Damwald
Het leven en wonen in de Noordelijke Friese Wouden rond het jaar 1900 staat centraal in het openluchtmuseum De Sûkerei in Damwâld. Op het museumterrein zijn een oude cichoreidrogerij (entree), drie woudhuisjes (wâldhúskes) en een oude poldermolen gereconstrueerd.
Cichoreidrogerij en de cichoreiplant
De cichoreidrogerij stond vroeger in De Falom en fungeert als bezoekers- en expositieruimte. Het gehele cichorei productieproces kan men hier aanschouwen. Deze regio was lang de grootste producent van cichorei. De cichorei ('sûkerei') is een plant die van oudsher wordt gebruikt als groente en geneesmiddel. In de 18e eeuw ontdekte men dat de wortel van deze plant kon worden gebruikt voor het produceren van surrogaat voor koffie, die toen duur was. In Noordoost-Friesland stonden vroeger tientallen cichoreidrogerijen. De gemeente Dantumadiel was eens de grootste producent, met export naar o.m. Rusland, Denemarken en Engeland.
In het begin van de 20e eeuw begint de geleidelijke neergang van de cichorei als koffiesurrogaat. In de jaren zestig werden in Nederland de laatste fabrieken gesloten.
Tegenwoordig is er weer een opkomst van cichorei toepassingen. Cichorei vind men steeds meer in suikervrije producten, voor o.m. diabetici. Ook wordt er medicinale werking toegekend aan cichorei.
Drie woudhuisjes
De drie woudhuisjes ('wâldhúskes') op het museumterrein stonden vroeger in de dorpen in de Gemeente Dantumadiel, en zijn in deze streek een karakteristieke historische woonvorm, die vrijwel geheel is verdwenen. De 'wâldhúskes' vinden hun oorsprong in de plaggenhut en de latere spitkeet.
Het eerste huisje: in 'De Falom' (De Valom) ligt de nadruk op het vissen, jagen en stropen.
Het tweede huisje: in 'De Westereen' (Zwaagwesteinde) is de situatie herschapen van een gezin dat leeft van ambacht en handel.
Het derde huisje: in 'De Geast' (Rinsumageest) is een 'wâldspultsje' met een gezin dat leeft van een gemengd bedrijf (veeteelt en akkerbouw).
Poldermolen
Nieuw op het museumterrein is poldermolen 'De Mearmin' (De Meermin). Deze molen - van oorsprong uit Roodkerk uit 1892, en later verplaatst naar de 'Geastmer mar' bij Rinsumageast - bemaalt het museumterrein. Als de vlag uit is en er genoeg wind staat, is de molen werkzaam.
U bent van harte welkom. Na een rondleiding schenken we graag een kopje (cichorei) koffie met een "sukereike" (koekje). Oant sjen / tot ziens!
Preise
- Erwachsene 7,50 €
- Kinder 3,50 € Kinderen 6 t/m 12 jaar
- Kinder Gratis Kinderen t/m 5 jaar gratis
- KinderenJa
- GroepenJa
- GezinnenJa
- ScholierenJa
- VolwassenenJa
- SeniorenJa
- AlternatiefJa
- ZakelijkJa
- LGBTQIA+Ja
- JongerenJa
- StudentenJa
- Entfernung zu Ihrem Standort:
- Preisinformationen:
- Ab 3,50 € (Kinder)
Hier finden Sie Museum 'De Sûkerei' Damwâld
Trekwei 8a9104 AB Damwald Route planen
vanaf jouw locatie
Standorte
Alle Standorte anzeigen-
Lemster Polders - Grutte Bekken - Uitkijktoren
Lemster Polders - Grutte Bekken - UitkijktorenLemmer -
Ameland - Hollum - Dijk bij de Reeweg - Vogelkijkpunt
Ameland - Hollum - Dijk bij de Reeweg - VogelkijkpuntHollum -
'Moordhol' Crackstate, het einde van de terreur
'Moordhol' Crackstate, het einde van de terreur
"Die morgen duurde langer dan ooit. Ik deed niets anders dan voor het raam staan te praten. Beneden in het park zei een man tegen mij dat de Canadezen in Bontebok waren." Verzetsman Jan Tuut zit op de ochtend van de bevrijding van Heerenveen nog gevangen in Crackstate.
De gevangenis Crackstate is vanaf oktober 1944 het beruchte hoofdkwartier van mannen van de Sicherheits Dienst (SD), die opgejaagd door de geallieerden vanuit België naar het noorden trekken. Er worden talloze gevangenen vreselijk mishandeld, gemarteld en zelfs doodgeschoten. Op het hoogtepunt zitten er 200 tot 300 mannen en vrouwen gevangen. In een vijfpersoons-cel worden soms tientallen mensen opgesloten. Een dag voor de bevrijding dreigen de Duitsers nog de boel op te blazen.
De Canadese bevrijders naderen Heerenveen op 14 april via Mildam. Duitse troepen leveren hardnekkig strijd in dit gebied en er wordt flink met tanks geschoten. De vijftig à zestig gevangenen zitten in doodsangst in Crackstate vast en horen het lawaai in de verte. Totdat bakker Gerlof de Wolf en zijn knecht Hendrik rond half drie vermoeden dat de vijand uit de stad vertrokken is.
De Wolf woont schuin tegenover Crackstate en kent de situatie goed en hij hoort waar de sleutels liggen. Bedacht op bommen en boobytraps sluipen ze voorzichtig door de open voordeur naar binnen. Ze weten de gevangenen uit de cellen te krijgen. In stilte verlaat iedereen de gevangenis met de opdracht om zo snel mogelijk onder te duiken. Er verschijnen zo nu en dan nog Duitsers in de stad. Het blijft levensgevaarlijk.
Schrikbewind
Voordat de SD onder leiding van SS-Hauptsturmführer Kronberger het schrikbewind begint, pleegt het verzet in september 1944 zes man sterk een overval. Ze weten twee gevangen 'illegalen' te bevrijden. Er wordt in maart 1945 overwogen nog een keer een overval te plegen, maar het risico is te groot.
Een paar dagen voor de bevrijding ontvangt Kronberger een dreigbrief van de Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten (NBS). Het is de communistische Districts Operatie Leider (DOL) die hem waarschuwt geen gevangen meer te doden. Een merkwaardig kat-en-muis-spel gaat hieraan vooraf tussen Kronberger en de Districts Operatieleider (DIC) die in Crackstate gevangen zit.
Kronberger sluit een deal in ruil voor vrijlating en de belofte dat de DIC en zijn plaatsvervanger, de 'communistische' DOL terugkeren. De angst voor de 'communistische wraak' van de DOL is blijkbaar groot. Als de DIC en DOL uiteraard niet terugkeren, worden twee gevangenen bij Luinjeberd door de SD vermoord. Meer dan zestig gevangenen overleven hun verblijf in Crackstate niet door marteling, executie of transport naar kampen. Kronberger wordt na de oorlog tot veertien jaar veroordeeld.
Aan het begin van de avond van de 14e april, bereiken de Canadezen eindelijk Heerenveen-Zuid. Rond 19.00 uur halen de bewoners de bevrijders met veel gejuich binnen. Achtergebleven Duitsers schieten dan plotseling toch nog op de feestvierende menigte. Er vallen geen slachtoffers. De volgende dag is heel Heerenveen bevrijd en worden 'landverraders' en gevangengenomen Duitsers opgesloten in Crackstate. Het Huis van Bewaring dient nog enige tijd voor de internering van NSB-ers. In 1973 wordt het afgebroken en in 1995 wordt er een monument voor de slachtoffers onthuld.
Heerenveen
In der Nachbarschaft
Alle Routen ansehen-
Fietsroute Smaak fan 'e Walden Damwâld - Buitenpost
Fietsroute Smaak fan 'e Walden Damwâld - Buitenpost(37.1 km)Damwâld -
Fietsen door het Friese Bûtefjild
Fietsen door het Friese BûtefjildEingeschränkter Zugang
(48.6 km)Feanwâlden -
Damwâld – Kollum | Streekpad Noardlike Fryske Wâlden: etappe 4
Damwâld – Kollum | Streekpad Noardlike Fryske Wâlden: etappe 4(18.5 km)Damwâld -
Wouterswoude - Oenkerk | Elfstedenpad: etappe 14
Wouterswoude - Oenkerk | Elfstedenpad: etappe 14(18.4 km)Wouterswoude -
Dokkum-Feanwâlden | Bonifatius Kloosterpad: etappe 1
Dokkum-Feanwâlden | Bonifatius Kloosterpad: etappe 1(17.4 km)Dokkum -
Dokkum - St. Benedictuskerk - Klooster Claercamp | Bonifatius Kloosterpad: rondje 5
Dokkum - St. Benedictuskerk - Klooster Claercamp | Bonifatius Kloosterpad: rondje 5(30.5 km)Dokkum