Location
481 to 512 of 961 results
-
'Moordhol' Crackstate, het einde van de terreur
'Moordhol' Crackstate, het einde van de terreur
"Die morgen duurde langer dan ooit. Ik deed niets anders dan voor het raam staan te praten. Beneden in het park zei een man tegen mij dat de Canadezen in Bontebok waren." Verzetsman Jan Tuut zit op de ochtend van de bevrijding van Heerenveen nog gevangen in Crackstate.
De gevangenis Crackstate is vanaf oktober 1944 het beruchte hoofdkwartier van mannen van de Sicherheits Dienst (SD), die opgejaagd door de geallieerden vanuit België naar het noorden trekken. Er worden talloze gevangenen vreselijk mishandeld, gemarteld en zelfs doodgeschoten. Op het hoogtepunt zitten er 200 tot 300 mannen en vrouwen gevangen. In een vijfpersoons-cel worden soms tientallen mensen opgesloten. Een dag voor de bevrijding dreigen de Duitsers nog de boel op te blazen.
De Canadese bevrijders naderen Heerenveen op 14 april via Mildam. Duitse troepen leveren hardnekkig strijd in dit gebied en er wordt flink met tanks geschoten. De vijftig à zestig gevangenen zitten in doodsangst in Crackstate vast en horen het lawaai in de verte. Totdat bakker Gerlof de Wolf en zijn knecht Hendrik rond half drie vermoeden dat de vijand uit de stad vertrokken is.
De Wolf woont schuin tegenover Crackstate en kent de situatie goed en hij hoort waar de sleutels liggen. Bedacht op bommen en boobytraps sluipen ze voorzichtig door de open voordeur naar binnen. Ze weten de gevangenen uit de cellen te krijgen. In stilte verlaat iedereen de gevangenis met de opdracht om zo snel mogelijk onder te duiken. Er verschijnen zo nu en dan nog Duitsers in de stad. Het blijft levensgevaarlijk.
Schrikbewind
Voordat de SD onder leiding van SS-Hauptsturmführer Kronberger het schrikbewind begint, pleegt het verzet in september 1944 zes man sterk een overval. Ze weten twee gevangen 'illegalen' te bevrijden. Er wordt in maart 1945 overwogen nog een keer een overval te plegen, maar het risico is te groot.
Een paar dagen voor de bevrijding ontvangt Kronberger een dreigbrief van de Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten (NBS). Het is de communistische Districts Operatie Leider (DOL) die hem waarschuwt geen gevangen meer te doden. Een merkwaardig kat-en-muis-spel gaat hieraan vooraf tussen Kronberger en de Districts Operatieleider (DIC) die in Crackstate gevangen zit.
Kronberger sluit een deal in ruil voor vrijlating en de belofte dat de DIC en zijn plaatsvervanger, de 'communistische' DOL terugkeren. De angst voor de 'communistische wraak' van de DOL is blijkbaar groot. Als de DIC en DOL uiteraard niet terugkeren, worden twee gevangenen bij Luinjeberd door de SD vermoord. Meer dan zestig gevangenen overleven hun verblijf in Crackstate niet door marteling, executie of transport naar kampen. Kronberger wordt na de oorlog tot veertien jaar veroordeeld.
Aan het begin van de avond van de 14e april, bereiken de Canadezen eindelijk Heerenveen-Zuid. Rond 19.00 uur halen de bewoners de bevrijders met veel gejuich binnen. Achtergebleven Duitsers schieten dan plotseling toch nog op de feestvierende menigte. Er vallen geen slachtoffers. De volgende dag is heel Heerenveen bevrijd en worden 'landverraders' en gevangengenomen Duitsers opgesloten in Crackstate. Het Huis van Bewaring dient nog enige tijd voor de internering van NSB-ers. In 1973 wordt het afgebroken en in 1995 wordt er een monument voor de slachtoffers onthuld.
-
Rustpunt de Zomerschuur
Rustpunt de Zomerschuur
-
Wadloper
Wadloper
-
Oosterschar - Vogelkijkhut 'Skiere Goes'
Oosterschar - Vogelkijkhut 'Skiere Goes'
-
Veerpont Sippen-finnen, Feanwâlden
Veerpont Sippen-finnen, Feanwâlden
-
B&B Rêst en Romte
B&B Rêst en Romte
-
China Garden Wokrestaurant
China Garden Wokrestaurant
-
Veerpont Zonnepont De Oerhaal (Wartena)
Veerpont Zonnepont De Oerhaal (Wartena)
-
Zonnepark Garyp
Zonnepark Garyp
-
Kafee It wapen fân Fryslân
Kafee It wapen fân Fryslân
-
De Leijen- Leyensloane - Uitkijkpunt
De Leijen- Leyensloane - Uitkijkpunt
-
Twijzelermieden - Ald Dyk- heuvel
Twijzelermieden - Ald Dyk- heuvel
-
Sint-Bonifatiuskerk Damwâld
Sint-Bonifatiuskerk Damwâld
-
Drogehamstermieden Nature Reserve
Drogehamstermieden Nature Reserve
-
Dekema State
Dekema State
-
Sint-Maartenkerk Hallum
Sint-Maartenkerk Hallum
-
De Houtwiel Nature Reserve
De Houtwiel Nature Reserve
-
Veenhoop - Oudega | Laadpalen aan het water
Veenhoop - Oudega | Laadpalen aan het water
-
Wad'n Hûs
Wad'n Hûs
-
Mill de Swarte Prinsch
Mill de Swarte Prinsch
-
Kloosterkapel Sibrandahûs
Kloosterkapel Sibrandahûs
-
Langelaan
Langelaan
-
Groenteboer Leistra
Groenteboer Leistra
-
Sondelerleien - De Sondeler Leijen - Vogelkijkhut
Sondelerleien - De Sondeler Leijen - Vogelkijkhut
-
De zomerschuur
De zomerschuur
-
Hotel Pub Restaurant de Posthoorn
Hotel Pub Restaurant de Posthoorn
-
Sportvisserij Tender
Sportvisserij Tender
-
Lange Hoofd
Lange Hoofd
-
Gedicht: Underwrâld | Elske Kampen
Gedicht: Underwrâld | Elske Kampen
Bekijk hier het gedicht in gebarentaal (NGT)
ÛNDERWRÂLD
moarn draach ik de bernespultsjes,
sjuery foar fersierde weinen, bûn fan jonge
feinten, de man dy’t stroffelet oer de grins
tusken dronken nacht en matinee
de band mei jierren-80-hits, froulju dy’t
as frije fammen út it sicht fan manlju dûnsje
oant stilte ûnferwacht nei middernacht
wreed de betsjoening brekt
ik dimp it roppen, razen, garje glês en
flessen, draach it doarpsfeest trije dagen oant
fantoomfoarm kantich giel neitiid oantsjut
wêr’t op myn fjild de tinte stie
krekt dan wit ik yn my in stille wrâld as
skielk mei kâlde hân winter boppe my it wetter
huverjend ta stilstân set, in souderflier fan
iis oer my hinne leit
fan grien nei brún myn gers rustkje mei yn
rêst, myn oerflak wurdt ta ûnderwrâld, ik my
ta sliepen lis en mins en feest ferjit, troch
myn dream it lûd fan izers sjit
-
Bij de hoge houten trap over de zeedijk
Bij de hoge houten trap over de zeedijk
-
Lunchroom 't Luifeltje
Lunchroom 't Luifeltje
-
De 4 Elementen
De 4 Elementen
