Grote kerk of St-Martinuskerk Dokkum
Dokkum
De Grote kerk, ook wel de St-Martinuskerk gevestigd op de terp van Dokkum, aan de zuidzijde van de Markt. De bedevaartsplek voor Bonifatius, die in 754 bij Dokkum werd vermoord.
Take a look
You may also be interested in
De Grote kerk, ook wel de St-Martinuskerk werd vroeger de 'cleyne kerk' genoemd. Er stond namelijk nog een grote abdijkerk op de Markt, behorende bij het klooster dat ook op deze plek stond: de terp van Dokkum.
Dat stadsklooster was jarenlang een bedevaartsplek voor Bonifatius: de heiligverklaarde die de Friezen wilde bekeren maar dit moest bekopen met de dood toen hij in 754 naar een doopfeest in Dokkum reisde.
Toen een aantal eeuwen later zowel de abdijkerk als de kleinere kerk in slechte staat waren, vroeg Dokkum de provincie om een bijdrage in de kosten voor restauratie. Na veel onderhandelingen werd de abdijkerk gesloopt en de oude stenen die hierbij vrijkwamen, werden gebruikt om de kleine kerk aan de zuidkant van de Markt te vergroten. Je kunt nog steeds aan de kerk zien waar een beuk is aangebouwd. En de contouren van de oude abdijkerk kun je nog ontwaren aan de bestrating op het plein.
In 1591 was de inmiddels Grote kerk gereed en kond de Hervormde Eredienst worden ingevoerd want de bezetting van de Spanjaarden was voorbij. Inmiddels worden er nog steeds iedere week kerkdiensten gehouden. Bovendien vinden er regelmatig concerten plaats vanwege de goede akoestiek in deze kerk.
Deze kerk ligt aan het begin van de eerste etappe van pelgrimsroute 'Bonifatius Kloosterpad'.
Here you will find Grote kerk of St-Martinuskerk Dokkum
De Markt 29101 LS Dokkum Plan your route
from your location
-
De sluis van Ouwe Syl
De sluis van Ouwe Syl
(beluister hier het audioverhaal)
Waar anders dan hier spreek je af met dorpsgenoten? Op de 'pyp' natuurlijk: de brug over de zijl, de sluis. De sluis is het natuurlijke middelpunt van Oudebildtzijl. Het dorp dankt zijn ontstaan én naam aan de sluis. In het Bildtse dialect dat hier gesproken wordt: Ouwe Syl.
De sluis – van hout - wordt in 1507 in de pas aangelegde vijftien kilometer lange dijk getimmerd en is onderdeel van een grootschalige inpoldering. 'Skep foor skep' veroveren arbeiders hier land op zee, de vroegere monding van de Middelzee om precies te zijn. De sluis, op de plek waar de Oude Rij in zee stroomt, zorgt voor afwatering van de vruchtbare polder. Schepen kunnen via de schutsluis naar de Waddenzee en terug landinwaarts. Aanleggen kan bij de kolk, een klein haventje achter het café.
Een eeuw later, rond 1600 is alweer land aangeslibd en komt er een nieuwe afwateringssluis twee kilometer noordwaarts: de Nije Syl (de nieuwe zijl, sluis), waar ook een gehucht ontstaat. Het dorp met de oude sluis verandert dan van Bildtsyl naar Ouwe-Syl.
Toch is de sluis van het oude Bildt nog steeds onderdeel van de waterkering. De dijk functioneert namelijk nog als slaperdijk, een reservedijk dus. De eikenhouten deuren die je in de sluis ziet hangen kúnnen het water tegenhouden. Ze zijn in 2006 geplaatst omdat de oorspronkelijke deuren waren verdwenen. Tot die tijd lagen er tientallen balken achter het café, die in geval van nood in de sluis geschoven konden worden.
De Sylsters zullen tegenwoordig niet wakker liggen van hoog water. Een paar eeuwen geleden was dat wel anders. Als er tijdens Kerst 1717 een stormvloed over de kust raast bijvoorbeeld. Het zoute zeewater dreigt de polders in te stromen en de sluis begeeft het bijna. De heldhaftige timmerman Krelis Anne laat de Sylsters als de wiedeweerga een huis afbreken en het puin in de sluis storten. Het dorp is gered, net als het achterland. Iemand die goed bevelen uit kan delen staat hier op 'e Syl nog altijd bekend als iemand die 'ken kommendere als Baas Krelis.'
Ingesproken door:
Als architect leeft Alex van de Beld tussen twee werelden; de wereld van het landschap en de natuur, met daarnaast de wereld van de kunst en de cultuur. Alex werkt al zijn hele leven om die werelden te verbinden. Dat is volgens hem nu meer dan ooit nodig, willen we een nieuwe toekomst ontwerpen.Alex leerde Joop Mulder in de aanloop naar 2018 kennen. “Joop was iemand die verschillende culturen bij elkaar bracht, zoals een sluis water met elkaar verbindt. Dat is meer en meer nodig om een inspirerende leefomgeving te maken waarin iedereen zijn plek vindt. Daarom zullen we Joop Mulder missen. Maar we gaan met zijn mentaliteit, creativiteit en zijn sense of place aan de slag voor het landschap van de toekomst.”
Dit verhaal is onderdeel van de route Gemalen Verhalen van Sense of Place
