The Spitkeet
Harkema
The museum shows the development from primitive living in sod huts and cave dwellings to living in simple stone houses, called forest houses. Other exhibits include a poorhouse and a chicken house. With nice terrace and playgrounds.
Take a look
You may also be interested in
-
Tentoonstelling ‘Harkema van én op de kaart’
Tentoonstelling ‘Harkema van én op de kaart’
until 31 October
Harkema -
The Phantom op ‘e Harkema
The Phantom op ‘e Harkema
10 September, 12 September and 4 more days
Harkema
Spitkeet is another word for plaggenhut. In the open-air museum and theme park, you can experience how people on the Frisian and Groningen moors lived, lived and worked in the period 1850-1950. People were very poor and conditions were miserable.
The museum shows the development from primitive living in sod huts and cave dwellings to living in simple stone houses, the so-called forest houses. Other exhibits include an almshouse and a chicken coop house, and a poor man's cemetery.
The Spitkeet renewed with introduction film and audio tour
Meet Jelle Dam who grew up in a spitkeet and later stood up for the poor on the moors. And see Sjoerd út de Wâl who lived in a hollow house and earned his living by chipping stones. And most impressive is surely the story of Froukje Postma. She grew up in almshouse de Malmoune, a house recreated in the museum park. Froukje's family consisted of father, mother and six children and lived in one of the poorhouse's small rooms. Day in and day out, both summer and winter, she walked barefoot. She did not have a decent coat and underwear. A hot meal was out of the question. All this can be seen in the introductory film and listened to via the audio tour.
At De Spitkeet, there is a 'resting point' where hikers and cyclists can rest during a walking or cycling tour. There is also a TOP (Tourist Transfer Point) at the open-air park.
-
De sluis van Ouwe Syl
De sluis van Ouwe Syl
(beluister hier het audioverhaal)
Waar anders dan hier spreek je af met dorpsgenoten? Op de 'pyp' natuurlijk: de brug over de zijl, de sluis. De sluis is het natuurlijke middelpunt van Oudebildtzijl. Het dorp dankt zijn ontstaan én naam aan de sluis. In het Bildtse dialect dat hier gesproken wordt: Ouwe Syl.
De sluis – van hout - wordt in 1507 in de pas aangelegde vijftien kilometer lange dijk getimmerd en is onderdeel van een grootschalige inpoldering. 'Skep foor skep' veroveren arbeiders hier land op zee, de vroegere monding van de Middelzee om precies te zijn. De sluis, op de plek waar de Oude Rij in zee stroomt, zorgt voor afwatering van de vruchtbare polder. Schepen kunnen via de schutsluis naar de Waddenzee en terug landinwaarts. Aanleggen kan bij de kolk, een klein haventje achter het café.
Een eeuw later, rond 1600 is alweer land aangeslibd en komt er een nieuwe afwateringssluis twee kilometer noordwaarts: de Nije Syl (de nieuwe zijl, sluis), waar ook een gehucht ontstaat. Het dorp met de oude sluis verandert dan van Bildtsyl naar Ouwe-Syl.
Toch is de sluis van het oude Bildt nog steeds onderdeel van de waterkering. De dijk functioneert namelijk nog als slaperdijk, een reservedijk dus. De eikenhouten deuren die je in de sluis ziet hangen kúnnen het water tegenhouden. Ze zijn in 2006 geplaatst omdat de oorspronkelijke deuren waren verdwenen. Tot die tijd lagen er tientallen balken achter het café, die in geval van nood in de sluis geschoven konden worden.
De Sylsters zullen tegenwoordig niet wakker liggen van hoog water. Een paar eeuwen geleden was dat wel anders. Als er tijdens Kerst 1717 een stormvloed over de kust raast bijvoorbeeld. Het zoute zeewater dreigt de polders in te stromen en de sluis begeeft het bijna. De heldhaftige timmerman Krelis Anne laat de Sylsters als de wiedeweerga een huis afbreken en het puin in de sluis storten. Het dorp is gered, net als het achterland. Iemand die goed bevelen uit kan delen staat hier op 'e Syl nog altijd bekend als iemand die 'ken kommendere als Baas Krelis.'
Ingesproken door:
Als architect leeft Alex van de Beld tussen twee werelden; de wereld van het landschap en de natuur, met daarnaast de wereld van de kunst en de cultuur. Alex werkt al zijn hele leven om die werelden te verbinden. Dat is volgens hem nu meer dan ooit nodig, willen we een nieuwe toekomst ontwerpen.Alex leerde Joop Mulder in de aanloop naar 2018 kennen. “Joop was iemand die verschillende culturen bij elkaar bracht, zoals een sluis water met elkaar verbindt. Dat is meer en meer nodig om een inspirerende leefomgeving te maken waarin iedereen zijn plek vindt. Daarom zullen we Joop Mulder missen. Maar we gaan met zijn mentaliteit, creativiteit en zijn sense of place aan de slag voor het landschap van de toekomst.”
Dit verhaal is onderdeel van de route Gemalen Verhalen van Sense of Place
