Location
833 to 864 of 970 results
-
'Moordhol' Crackstate, het einde van de terreur
'Moordhol' Crackstate, het einde van de terreur
"Die morgen duurde langer dan ooit. Ik deed niets anders dan voor het raam staan te praten. Beneden in het park zei een man tegen mij dat de Canadezen in Bontebok waren." Verzetsman Jan Tuut zit op de ochtend van de bevrijding van Heerenveen nog gevangen in Crackstate.
De gevangenis Crackstate is vanaf oktober 1944 het beruchte hoofdkwartier van mannen van de Sicherheits Dienst (SD), die opgejaagd door de geallieerden vanuit België naar het noorden trekken. Er worden talloze gevangenen vreselijk mishandeld, gemarteld en zelfs doodgeschoten. Op het hoogtepunt zitten er 200 tot 300 mannen en vrouwen gevangen. In een vijfpersoons-cel worden soms tientallen mensen opgesloten. Een dag voor de bevrijding dreigen de Duitsers nog de boel op te blazen.
De Canadese bevrijders naderen Heerenveen op 14 april via Mildam. Duitse troepen leveren hardnekkig strijd in dit gebied en er wordt flink met tanks geschoten. De vijftig à zestig gevangenen zitten in doodsangst in Crackstate vast en horen het lawaai in de verte. Totdat bakker Gerlof de Wolf en zijn knecht Hendrik rond half drie vermoeden dat de vijand uit de stad vertrokken is.
De Wolf woont schuin tegenover Crackstate en kent de situatie goed en hij hoort waar de sleutels liggen. Bedacht op bommen en boobytraps sluipen ze voorzichtig door de open voordeur naar binnen. Ze weten de gevangenen uit de cellen te krijgen. In stilte verlaat iedereen de gevangenis met de opdracht om zo snel mogelijk onder te duiken. Er verschijnen zo nu en dan nog Duitsers in de stad. Het blijft levensgevaarlijk.
Schrikbewind
Voordat de SD onder leiding van SS-Hauptsturmführer Kronberger het schrikbewind begint, pleegt het verzet in september 1944 zes man sterk een overval. Ze weten twee gevangen 'illegalen' te bevrijden. Er wordt in maart 1945 overwogen nog een keer een overval te plegen, maar het risico is te groot.
Een paar dagen voor de bevrijding ontvangt Kronberger een dreigbrief van de Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten (NBS). Het is de communistische Districts Operatie Leider (DOL) die hem waarschuwt geen gevangen meer te doden. Een merkwaardig kat-en-muis-spel gaat hieraan vooraf tussen Kronberger en de Districts Operatieleider (DIC) die in Crackstate gevangen zit.
Kronberger sluit een deal in ruil voor vrijlating en de belofte dat de DIC en zijn plaatsvervanger, de 'communistische' DOL terugkeren. De angst voor de 'communistische wraak' van de DOL is blijkbaar groot. Als de DIC en DOL uiteraard niet terugkeren, worden twee gevangenen bij Luinjeberd door de SD vermoord. Meer dan zestig gevangenen overleven hun verblijf in Crackstate niet door marteling, executie of transport naar kampen. Kronberger wordt na de oorlog tot veertien jaar veroordeeld.
Aan het begin van de avond van de 14e april, bereiken de Canadezen eindelijk Heerenveen-Zuid. Rond 19.00 uur halen de bewoners de bevrijders met veel gejuich binnen. Achtergebleven Duitsers schieten dan plotseling toch nog op de feestvierende menigte. Er vallen geen slachtoffers. De volgende dag is heel Heerenveen bevrijd en worden 'landverraders' en gevangengenomen Duitsers opgesloten in Crackstate. Het Huis van Bewaring dient nog enige tijd voor de internering van NSB-ers. In 1973 wordt het afgebroken en in 1995 wordt er een monument voor de slachtoffers onthuld.
Heerenveen -
Heemstra State
Heemstra StateOentsjerk -
Gedicht: Timen | Gerard de Jong
Hijum -
De Staten - Kijkheuvel
De Staten - KijkheuvelUitwellingerga -
Gedicht: Der gie in snijen | Eeltsje Hettinga
Accept cookies to see this content.
Gedicht: Der gie in snijen | Eeltsje Hettinga
DER GIE IN SNIJEN
Often to understand, we have to look into emptiness
– Michelangelo Antonioni
Winter line skean tsjin de apelhôven,
liet de mûle in lang swijen,
begjin april, spoaren fan lytse
hoefdieren yn de snie en oer
de mûnier, dêr’t in rûge froast
syn flierren sloech, de rop fan in ûle.
Earne út nacht syn ûnderwâlen wei
kaam in frou, in pear redens
om ’e hals, de ring fan
it lantearneljocht yn en ferdwûn,
in skaad foar har, in skaad achter har,
de iisbaan oer, it tsjuster yn.
Inkeld útsinnige kiel wie ik doe’t
by in hast dierlik oerémisk roppen
ik út myn dreamen wekker skeat
en mysels weromfûn yn de dize
oer de Po-flakten fan Antonioni, dêr’t
in kamera oer de sompen glied.
Ik seach iisblommen op de ruten,
begjin april, sette de ôftiteling
stil by de namme fan Anna.
Winter line skean tsjin de apelhôven,
liet de mûle in lang swijen.
Der gie in snijen, sûnder ophâlden.Leeuwarden -
Hervormde kerk (Hofkerk)
Hervormde kerk (Hofkerk)Hurdegaryp -
Logementen Jannum
Logementen JannumJannum -
Sint-Gangulfuskerk Ee
Sint-Gangulfuskerk EeEe -
Burgumer Mar - Uitkijktoren
Burgumer Mar - UitkijktorenBurgum -
De Leijen Nature Reserve
De Leijen Nature ReserveRottevalle -
Ryptsjerksterpolder - Uitzichtplateau
Ryptsjerksterpolder - UitzichtplateauRyptsjerk -
Kunstwerk Aldtsjerk | Baukje Venema
Kunstwerk Aldtsjerk | Baukje Venema
Een foto van Baukje Venema. Deze foto laat de ijsbaan van Aldtsjerk zien en is uit een reeks van kunstwerken die bij de ijsbanen van de Iisbaankeunstrûte horen.
Aldtsjerk -
Marboei MB12
Marboei MB12Burgumer Mar -
National Park 'Lauwersmeer'
National Park 'Lauwersmeer'Lauwersoog -
De zomerschuur
De zomerschuurBurgum -
Voormalig klooster Weerd
Voormalig klooster WeerdMorra -
The liberation of Friesland
The liberation of Friesland
By 18 April, the whole province of Friesland had been liberated, except for the Wadden Islands. Compared to other provinces, there was little fighting in Friesland. Overall, the few thousand German troops who had been unable to escape from Friesland were defeated by the Canadians relatively quickly.
The commander of the Royal Canadian Dragoons, Lieutenant Colonel Landell, praised the actions of the resistance by stating that "Friesland liberated herself". While that may be a bit of an exaggeration, the actions of the Frisian resistance undoubtedly accelerated the liberation. And reduced the number of casualties on the Allied side.
At least 31 resistance fighters lost their lives in confrontations with German troops and their Dutch accomplices. At least eleven Canadians and one Frenchman were killed on the Allied side. Dozens of civilian victims were also killed in the fighting and shelling. The number of casualties on the German side is not known, but it is believed that the number ran into hundreds. With 320 destroyed and 4000 damaged homes and 80 destroyed bridges, Friesland was materially the least damaged province of the Netherlands.
Many German soldiers fled towards the western part of the country. The retreating German troops gathered mostly in Harlingen, Makkum and Lemmer. From there, they tried to get away by boat across the IJsselmeer or via the Afsluitdijk to North Holland. The Wadden Islands also became a refuge for collaborators and German soldiers. Here, liberation was longer in coming.
On the island of Terschelling, the last German troops were disarmed by a British artillery regiment on 29 May. Two days later, the British crossed from Terschelling to Vlieland, and the liberation of that island was also a fact. Ameland was liberated on 3 June.
Personnel from the infamous Scholtenhuis, the SD headquarters in Groningen, had entrenched themselves on Schiermonnikoog. After their departure on 31 May, there was a celebration on the island, in spite of the six hundred members of the occupying troops who still were there. Only on 11 June did the last German soldiers leave Schiermonnikoog, and then the whole province of Friesland was free.
Most Canadian units that had liberated Friesland continued the battle in Groningen and North Germany after 18 April. Their war ended on 8 May 1945, when the surrender of all German armed forces became effective.
Eanjum -
Eben Haëzerkerk Earnewâld
Eben Haëzerkerk EarnewâldEarnewâld -
Buwepleats - tweepersoonsappartement
Buwepleats - tweepersoonsappartementDrogeham -
Bonaventura
BonaventuraTernaard -
De IJsherberg
De IJsherbergDokkum -
National Park 'De Alde Feanen'
National Park 'De Alde Feanen'Earnewâld -
Fietsverhuur Holwerd
Fietsverhuur HolwerdHolwert -
Kweldergebied
KweldergebiedFerwert -
Poutsma Staete
Poutsma StaeteWierum -
Veerpont Schiermonnikoog
Veerpont SchiermonnikoogLauwersoog -
Anne-Famkes Pleats
Anne-Famkes PleatsSTIENS -
Geitenboerderij De Vries
Geitenboerderij De VriesSibrandahus -
Museum It Kokelhûs fan Jan en Sjut
Museum It Kokelhûs fan Jan en SjutEarnewâld -
Pluk en theetuin Vreedebest
Pluk en theetuin VreedebestBornwird -
Fierljepferiening Winsum
Fierljepferiening WinsumWinsum -
TOP Burgum
TOP BurgumBurgum