Informatiepunt NP De Alde Feanen
Earnewâld
De Alde Feanen is één van de grootste moerasgebieden in West Europa en kent een grote afwisseling aan landschappen. Met veel water, rietlanden en een grote diversiteit aan dieren en planten.
Neem alvast een kijkje
Bekijk alle 6 foto's
De Alde Feanen is één van de grootste moerasgebieden in West Europa en kent een grote afwisseling aan landschappen. Met veel water, rietlanden en een grote diversiteit aan dieren en planten.
Het Bezoekerscentrum Nationaal Park De Alde Feanen is verhuist! Samen met It Fryske Gea kun je nu op de wiidswei 32 in Earnewâld natuurinformatie vinden. Vanaf mei 2024 kun je aan De Stripe 12 de indrukwekkende expositie 'Geraakt' weer bezoeken.
Wil je er ook op uit in dit unieke natuurgebied, dan kan je bij de balie van het informatiepunt vragen naar excursies, jeugdactiviteiten, rugzakroute, fiets-, vaar- en wandelroutes. Een overzicht van alle activiteiten is te vinden op www.np-aldefeanen.nl en in de activiteitenkalender, deze is gratis verkrijgbaar in het bezoekerscentrum. Let op, in de herfst en winterperiode is het informatiepunt gesloten.
De Lancaster Expositie 'Geraakt' (De Stripe 12 in Earnewâld)
In de nacht van 4 op 5 september 1942 stegen vanaf vliegveld Syerston in Engeland 251 bommenwerpers op. Eén daarvan, de Lancaster R5682, werd boven de Waddeneilanden neergeschoten. Het vliegtuig stortte vervolgens neer in De Alde Feanen, nabij Warten. Van de zeven bemanningsleden wisten vijf met een parachutesprong te ontsnappen. Eén overleefde dit niet, de overige vier mannen werden krijgsgevangen gemaakt. Van de inzittenden werd later één lichaam gevonden. De laatste persoon, staartschutter Francis Cooper, werd na de crash vermist.
Tot vijfenzeventig jaar na de oorlog werd het lichaam van Cooper nooit gevonden, tot er in 2017 begonnen werd aan de berging van het vliegtuig.
Op de plek waar de Lancaster neerstortte is een permanente herdenkingsplaats gecreëerd: De Zwaluwhaven. Deze 32 meter lange muur, ontworpen door landschapsarchitecte Nynke Rixt Jukema, heeft 251 gaten voor oeverzwaluwen. Het aantal gaten komt overeen met het aantal gevechtsvliegtuigen dat in de nacht van 4 op 5 september 1942 opsteeg. Het aantal meters van de muur komt overeen met de lengte van de Lancaster. Van de 251 gaten worden 12 dichtgemaakt. Twaalf vliegtuigen, die die nacht in 1942 opstegen, kwamen niet terug.
De Zwaluwhaven is op 15 april 2018 geopend. Dat is niet zomaar een datum. Het is de officiële datum waarop Fryslân bevrijd werd in 1945. Bij de onthulling van het monument waren 39 nabestaanden van de piloten en bemanningsleden aanwezig.
Je vindt de expositie op de Stripe 12 in Earnewâld. Je kunt hier meer lezen.
Hier vind je Informatiepunt NP De Alde Feanen
Wiidswei 329264 TM Earnewâld Plan je route
vanaf jouw locatie
-
De sluis van Ouwe Syl
De sluis van Ouwe Syl
(beluister hier het audioverhaal)
Waar anders dan hier spreek je af met dorpsgenoten? Op de 'pyp' natuurlijk: de brug over de zijl, de sluis. De sluis is het natuurlijke middelpunt van Oudebildtzijl. Het dorp dankt zijn ontstaan én naam aan de sluis. In het Bildtse dialect dat hier gesproken wordt: Ouwe Syl.
De sluis – van hout - wordt in 1507 in de pas aangelegde vijftien kilometer lange dijk getimmerd en is onderdeel van een grootschalige inpoldering. 'Skep foor skep' veroveren arbeiders hier land op zee, de vroegere monding van de Middelzee om precies te zijn. De sluis, op de plek waar de Oude Rij in zee stroomt, zorgt voor afwatering van de vruchtbare polder. Schepen kunnen via de schutsluis naar de Waddenzee en terug landinwaarts. Aanleggen kan bij de kolk, een klein haventje achter het café.
Een eeuw later, rond 1600 is alweer land aangeslibd en komt er een nieuwe afwateringssluis twee kilometer noordwaarts: de Nije Syl (de nieuwe zijl, sluis), waar ook een gehucht ontstaat. Het dorp met de oude sluis verandert dan van Bildtsyl naar Ouwe-Syl.
Toch is de sluis van het oude Bildt nog steeds onderdeel van de waterkering. De dijk functioneert namelijk nog als slaperdijk, een reservedijk dus. De eikenhouten deuren die je in de sluis ziet hangen kúnnen het water tegenhouden. Ze zijn in 2006 geplaatst omdat de oorspronkelijke deuren waren verdwenen. Tot die tijd lagen er tientallen balken achter het café, die in geval van nood in de sluis geschoven konden worden.
De Sylsters zullen tegenwoordig niet wakker liggen van hoog water. Een paar eeuwen geleden was dat wel anders. Als er tijdens Kerst 1717 een stormvloed over de kust raast bijvoorbeeld. Het zoute zeewater dreigt de polders in te stromen en de sluis begeeft het bijna. De heldhaftige timmerman Krelis Anne laat de Sylsters als de wiedeweerga een huis afbreken en het puin in de sluis storten. Het dorp is gered, net als het achterland. Iemand die goed bevelen uit kan delen staat hier op 'e Syl nog altijd bekend als iemand die 'ken kommendere als Baas Krelis.'
Ingesproken door:
Als architect leeft Alex van de Beld tussen twee werelden; de wereld van het landschap en de natuur, met daarnaast de wereld van de kunst en de cultuur. Alex werkt al zijn hele leven om die werelden te verbinden. Dat is volgens hem nu meer dan ooit nodig, willen we een nieuwe toekomst ontwerpen.Alex leerde Joop Mulder in de aanloop naar 2018 kennen. “Joop was iemand die verschillende culturen bij elkaar bracht, zoals een sluis water met elkaar verbindt. Dat is meer en meer nodig om een inspirerende leefomgeving te maken waarin iedereen zijn plek vindt. Daarom zullen we Joop Mulder missen. Maar we gaan met zijn mentaliteit, creativiteit en zijn sense of place aan de slag voor het landschap van de toekomst.”
Dit verhaal is onderdeel van de route Gemalen Verhalen van Sense of Place
