It Wikelslân - natuurgebied in NP Alde Feanen
Earnewald
Wandelen in een moerasbos? Dan start hier je ontdekkingstocht. Een 3 of 5 kilometer lange wandeling door dit bijzondere gebied dat onderdeel is van het Nationaal Park Alde Feanen.
Neem alvast een kijkje
Ook leuk
Riet, ruigte, hooiland en grasland; dat levert niet alleen een mooi decor voor een heel andere wandeling. Diersoorten die elders verdwenen zijn hebben hier hun thuis gevonden. Ken jij de Groene Glazenmaken, de waterral, blauwborst en het baardmannetje? De buizerd vraagt zich af wat jij hier doet, Reeën kijken met gespitste oren op terwijl jij intussen wellicht bijzondere planten ziet tussen de ogenschijnlijk zo gewone Madeliefjes.
Biodiversiteit: check!
De wandelingen voeren je ook door het gebied van "Reid om 'e krite", waar je maar liefst 3 vogelkijkhutten vindt. Buiten het broedseizoen - dat van 15 maart tot 1 juli loopt - kun je een wandeling uitbreiden met ongeveer 12 kilometer. Rugzakje op, thermoskan mee en lekker genieten en landen in het prachtige Wikelslân.
Bekijk hier de Wandelroute It Wikelslân - 5 km
Nationaal Park de Alde Feanen
Een van de Nationaal Parken in Nederland, een echt watergebied dat is ontstaan uit veenafgravingen. Op veel plekken veer je ook letterlijk over het pad. Je verkent dit gebied heel mooi te water ( stap ook eens aan boord voor een nachtvaart!), maar ook wandelend ontdek je unieke gebieden.
In het bezoekerscentrum aan de Koaidyk in Earnewald vind je routes, meer informatie en een permanente tentoonstelling.
Hier vind je It Wikelslân - natuurgebied in NP Alde Feanen
It WikelslânDominee Bolleman - van der Veenweg
9264 Earnewald Plan je route
vanaf jouw locatie
-
Ameland - Hollum - Dijk nabij P. Miedeweg - Vogelkijkpunt
Ameland - Hollum - Dijk nabij P. Miedeweg - Vogelkijkpunt
-
'Moordhol' Crackstate, het einde van de terreur
'Moordhol' Crackstate, het einde van de terreur
"Die morgen duurde langer dan ooit. Ik deed niets anders dan voor het raam staan te praten. Beneden in het park zei een man tegen mij dat de Canadezen in Bontebok waren." Verzetsman Jan Tuut zit op de ochtend van de bevrijding van Heerenveen nog gevangen in Crackstate.
De gevangenis Crackstate is vanaf oktober 1944 het beruchte hoofdkwartier van mannen van de Sicherheits Dienst (SD), die opgejaagd door de geallieerden vanuit België naar het noorden trekken. Er worden talloze gevangenen vreselijk mishandeld, gemarteld en zelfs doodgeschoten. Op het hoogtepunt zitten er 200 tot 300 mannen en vrouwen gevangen. In een vijfpersoons-cel worden soms tientallen mensen opgesloten. Een dag voor de bevrijding dreigen de Duitsers nog de boel op te blazen.
De Canadese bevrijders naderen Heerenveen op 14 april via Mildam. Duitse troepen leveren hardnekkig strijd in dit gebied en er wordt flink met tanks geschoten. De vijftig à zestig gevangenen zitten in doodsangst in Crackstate vast en horen het lawaai in de verte. Totdat bakker Gerlof de Wolf en zijn knecht Hendrik rond half drie vermoeden dat de vijand uit de stad vertrokken is.
De Wolf woont schuin tegenover Crackstate en kent de situatie goed en hij hoort waar de sleutels liggen. Bedacht op bommen en boobytraps sluipen ze voorzichtig door de open voordeur naar binnen. Ze weten de gevangenen uit de cellen te krijgen. In stilte verlaat iedereen de gevangenis met de opdracht om zo snel mogelijk onder te duiken. Er verschijnen zo nu en dan nog Duitsers in de stad. Het blijft levensgevaarlijk.
Schrikbewind
Voordat de SD onder leiding van SS-Hauptsturmführer Kronberger het schrikbewind begint, pleegt het verzet in september 1944 zes man sterk een overval. Ze weten twee gevangen 'illegalen' te bevrijden. Er wordt in maart 1945 overwogen nog een keer een overval te plegen, maar het risico is te groot.
Een paar dagen voor de bevrijding ontvangt Kronberger een dreigbrief van de Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten (NBS). Het is de communistische Districts Operatie Leider (DOL) die hem waarschuwt geen gevangen meer te doden. Een merkwaardig kat-en-muis-spel gaat hieraan vooraf tussen Kronberger en de Districts Operatieleider (DIC) die in Crackstate gevangen zit.
Kronberger sluit een deal in ruil voor vrijlating en de belofte dat de DIC en zijn plaatsvervanger, de 'communistische' DOL terugkeren. De angst voor de 'communistische wraak' van de DOL is blijkbaar groot. Als de DIC en DOL uiteraard niet terugkeren, worden twee gevangenen bij Luinjeberd door de SD vermoord. Meer dan zestig gevangenen overleven hun verblijf in Crackstate niet door marteling, executie of transport naar kampen. Kronberger wordt na de oorlog tot veertien jaar veroordeeld.
Aan het begin van de avond van de 14e april, bereiken de Canadezen eindelijk Heerenveen-Zuid. Rond 19.00 uur halen de bewoners de bevrijders met veel gejuich binnen. Achtergebleven Duitsers schieten dan plotseling toch nog op de feestvierende menigte. Er vallen geen slachtoffers. De volgende dag is heel Heerenveen bevrijd en worden 'landverraders' en gevangengenomen Duitsers opgesloten in Crackstate. Het Huis van Bewaring dient nog enige tijd voor de internering van NSB-ers. In 1973 wordt het afgebroken en in 1995 wordt er een monument voor de slachtoffers onthuld.
